Ekologija

Rudnici željezne rude ”Ljubija” a.d. Prijedor

Na Rudnicima željezne rude "Ljubija" postoje dva proizvodna pogona, kao dva potencijalna zagađivanja životne i radne sredine.

CENTRALNA RUDIŠTA - LJUBIJA

Obogaćivanje rude u ovom pogonu vrši se mokrom separacijom pranjem i klasifikacijom, pri čemu se odvaja separacioni mulj jalovine. Mulj se odlaže u rezervoar na brani, gdje se taloži, a čista prelivna voda odlazi u redovne vodotoke. Ispitivanja su pokazala da ova voda ima kvalitet vode iz bunara, jer nije hemijski zagađena.

Sistem za sakupljanje korištenog motornog i hidrauličnog ulja i separator za ulje

Na industrijskoj platformi Centralnih rudišta izgrađena je servisno-pogonska radionica za obavljanje servisa i srednjih opravki strojeva i postrojenja. U procesu servisiranja i opravke dolazi do zamjene ulja u strojevima, te se staro korišteno ulje pojavljuje kao industrijski otpad. Da se staro korišteno ulje ne bi bacalo na otvorene površine i vodotokove izgrađen je sistem za skupljanje korištenog ulja sa rezervoarima i pretakalištem. Sakupljeno ulje iz rezervoara upućuje se u Rafineriju ulja u Modriči na recikliranje. Pri servisiranju strojeva i pored izgrađenog sistema za skupljanje starog ulja mali procenat ulja se prospe prilikom zamjene. Da bi se sakupilo prosuto korišteno ulje i spriječio njegov odlazak u potok Tomruci prilikom pranja platforme za servisiranje, izgrađen je separator ulja. Separator ulja je postavljen prije ulaska odvodnog kanala platforme za servisiranje u potok Tomruci. U separatoru se iz otpadne vode izdvajaju ulja i prebacuju u rezervoar odakle se zajedno sa korištenim uljem odvoze u Rafineriju ulja Modriča na recikliranje.

ISTOČNA RUDIŠTA - TOMAŠICA

Priprema željezne rude (nema obogaćivanja) na ovom pogonu, vrši se sušenjem i prosijavanjem. Pri sušenju rude izdvaja se i veća količina sitnih rudnih čestica koje sa dimnim plinovima idu u atmosferu. Ove rudne čestice se uspješno obaraju elektrostatičkim filterima, što potvrđuju nalazi ovlaštene institucije, koja vrši redovnu kontrolu emitovanja prašine u atmosferu. Koncentracija emitovane prašine u atmosferi je prema nalazima ove institucije u zakonskim okvirima.

REKULTIVACIJA

Pri proizvodnji i eksploataciji željezne rude na području Ljubije došlo je do narušavanja prirodne ravnoteže, mijenjanja okoline i ekološkog sistema. Na površinskim kopovima postojeći ekosistem je potpuno uništen, a nakon završene eksploatacije željezne rude urađena je rekultivacija degradiranog zemljišta. Rekultivacija je višekriterijumski složen zadatak koji se sastoji od niza kompleksnih radova usmjerenih ka uspostavljanju produktivnosti oštećenog zemljišta, a i za poboljšanje uslova životne okoline. Reljef degradiranog zemljišta, stvoren rudarskim radovima, kvalitet zemljišta, klima područja, hidrologija terena i ekologija, uslovili su i način izvođenja radova na rekultivaciji. Terase površinskih kopova i odlagališta jalovine su iskorišteni za uzgoj šume. Na lokaciji Centralnih rudišta u Ljubiji, na površinskim kopovima Nova Litica i Javorik 1972 godine, završena je eksploatacija željezne rude, a nakon toga urađena rekultivacija. Na tom degradiranom zemljištu na površini su ostale stjenske mase (škriljci, alevriti, krečnjaci).

Taj prostor površinskih kopova i odlagališta zasađen je bagremom, bez nanošenja humusnog sloja, koji se veoma dobro adaptirao na ovu podlogu. Bagrem je ozelenio ove površine, od lišća je stvoren humusni sloj, formirala se bagremova šuma u kojoj se vrši eksploatacija drveta i njegovo prirodno obnavljanje. Na površinskom kopu ”Tevanovići” nakon završene eksploatacije željezne rude, na degradiranom zemljištu započeo je proces rekultivacije 1985/86 god. i kretao se u pravcu pošumljavanja crnogoričnom šumom. Na površini od 9 ha zasađene su sadnice crnog, bjelog, srebrenog bora, smrče, ariša, tuje i dr. U isto vrijeme je i na kopovima Redak I i Redak II na površini od 20 ha izvršeno pošumljavanje crnogoričnom šumom. Uzgajanje šume na degradiranom zemljištu je značajno poboljšalo hidrološki režim podzemnih voda, spriječilo eroziju, od lišča se brzo formirao novi sloj humusa, a što je sve dalo i lijep estetski izgled okolini. Nakon završetka rudarskih radova na dijelu područja Ljubije ostalo je šest starih rudarskih podkopa koji nemaju nikakvu namjenu. Podkopi su sanirani, te stvoreni uslovi za pokretanje proizvodnje šampinjona. Površina svih šest podkopa je 938,4 m², a godišnja proizvodnja u tim objektima iznosi oko 36.000 kg svježih šampinjona.